#Staopjestamboom
Op 25 januari was de zitting in de zaak van Maria tegen ziekenhuis Rijnstate. Voor degenen die het even niet meer helder hebben: deze zaak ging om de verstrekking van de persoonsidentificerende gegevens van spermadonor K34. Deze donor stond destijds, toen Maria’s moeder voor hem koos, te boek als B(ekende)-donor, maar wijzigde later zijn status naar anoniem. Dit kon door een overgangsregeling in de Wet Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting uit 2004 (overgangsregeling), waarin staat dat álle donoren (opnieuw) toestemming moeten geven wanneer een donorkind hun gegevens opvraagt. Als gevolg hiervan konden donoren als K34, die beloofd hadden bekend te zijn, alsnog anoniem worden. Een bijwerking die compleet ingaat tegen de geest van de wet, die er juist voor was bedoeld om anoniem doneren af te schaffen.
Het vonnis in de zaak van Maria kwam op 24 maart en was helaas een tegenvaller. De rechtbank oordeelde dat ziekenhuis Rijnstate de gegevens niet hoefde te verstrekken aan Maria. Toch is deze uitspraak niet helemaal negatief: de rechters zijn in hun vonnis erg kritisch over de overgangsregeling die K34 in staat stelde om anoniem te worden. Kinderen als Maria worden, aldus de rechters, “bijzonder hard getroffen in hun grondrecht te weten van wie zij afstammen”. Maria heeft net als kinderen die wel onder de nieuwe wet vallen ook recht op een belangenafweging tussen haar belangen om haar afkomst te weten en de belangen van de donor om anoniem te blijven. De rechtbank ziet zichzelf daar alleen niet toe in staat: “de wetgever is aan zet”.
De wetgever, in dit geval Minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge, heeft zich in 2019 al bereid getoond een wetsvoorstel in te dienen om deze maas in de wet te dichten (kamerbrief, onderaan p. 10), afhankelijk van de uitspraken in de twee zaken die toen al liepen. De rechtszaak van Maria is daar één van; in de andere zaak tegen MC Kinderwens en de SDKB (artikel rechtszaak MC kinderwens & SDKB) wordt de uitspraak op 2 juni verwacht. De Jonge gaf recent nog aan ook deze laatste uitspraak af te willen wachten (kamerbrief 20 april).